Ramazan ayında çobanın oruç tutmama ruhsatı

(Bölümün numarası 10; Page No. 227)  Meşakkatli ve ağır işlerde çalışan kişi oruç tutması (Bölümün numarası 10; Page No. 228) (2153) no'lu fetva: Soru : Adamın biri orucunu tutmaya başlamış, Ramazanın on beşinci gününden sonra iftar etmiştir. Özrü de para karşılığı çobanlık yapıyor olmasıdır. (zorluk) İlim talebesi olduğunu iddia eden birine sordu ve ona cevaben; her gün için çeyrek dinar tasadduk et dedi. Aşağıdaki ayeti de delil olarak getirdi: (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakiri doyuracak fidye gerekir. Zikredilen cevaptan dolayı sizlere bu soruyu sorma ihtiyacı hissettim.

Cevap : Öncelikle çok zorlanmadıkça çobana orucu tutmama ruhsatı yoktur. Zorlandığı zaman da, ihtiyacını giderecek miktarda gıda alır, günün kalan kısmını tamamlar ve daha sonra da kaza eder.İkinci olarak : Verilen cevap doğru değildir. Bilakis kaza gerekir. Çünkü yüce Allah (c.c.) şöyle buyurmuştur : Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz.(183)Sayılı günlerde olmak üzere (oruç size farz kılındı). Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa (tutamadığı günler kadar) diğer günlerde kaza eder. (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakiri doyuracak fidye gerekir. Bununla beraber kim gönüllü olarak hayır yaparsa, bu kendisi için daha iyidir. Eğer bilirseniz (güçlüğüne rağmen) oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.(184)Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kur'an'ın indirildiği aydır. Öyle ise sizden ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. (Bölümün numarası 10; Page No. 229)  İbn Cerîr bir topluluğa yaptığı konuşmada şu ayeti kerimenin tefsiriyle ilgili görüşleri aktardıktan sonra : (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakiri doyuracak fidye gerekir. bu görüşlerinin en doğrusunun, aşağıdaki ayetin (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakiri doyuracak fidye gerekir. şu ayetle nesh (hükmünün kaldırıldığını) edildiğini söyleyenlerin görüşü olduğunu söylemiştir. Öyle ise sizden Ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere Anlamı şöyledir : Bütün İslam alemi şu konuda görüş birliğine varmıştır : Oruca güç yetirip, sağlıklı olan ve seferi olmayan her Müslümana Ramazan ayını tutması farzdır. Orucu tutmayıp yerine fakirlere fidye vermek caiz değildir. Bu da ayetin nesh olunduğunu göstermektedir. Ayrıca aşağıdaki rivayette az önce anlattıklarımızı teyit etmektedir. Muaz b. Cebel ve İbn Ömer Seleme b. el-Ekva' dan rivayet edildiğine göre; bu ayeti kerime indikten sonra Resullah (s.a.v.) döneminde Ramazan ayı konusunda iki seçenek arasında tercih sahibi idiler. Dilerse oruç tutulurdu, dilenirse de iftar edip buna karşılık fidye olarak bir fakir doyurmak olurdu. Ve onlar böyle yaptıklarını söylemişlerdi. Ancak aşağıdaki ayeti kerime inince: Öyle ise sizden Ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. (Bölümün numarası 10; Page No. 230) Orucu farz olarak aldılar ve fidye verme muhayyerliği kalktı. Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.