Kızını köyün dışına evlendiren babanın bir miktar para ödemek zorunda bırakılması

(18467) no'lu fetva: Soru: Bazı köylerde, özellikle de Hicaz bölgesindeki halk, aralarında "Toplumsal birlik" adını verdikleri bağlayıcı bir anlaşma yapıyorlar. Bu anlaşma, bir çok şartı içeriyor. Mesela, köy halkından birinin kızı, köyün dışından biriyle evlendiğinde, babasının bir miktar para ödemesi gerekiyor. "Mekser" denilen bu paranın miktarı, iki bin ila beş bin riyal arasında değişmektedir. Bu meblağ köy halkı tarafından stoklamak maksadıyla senelik olarak ortak bir sandıkya konuluyor. Eğer biri mali bir zarara uğrar ya da başına bir kaza gelirse, o ihtiyacı buradan karşılanıyor. (Bölümün numarası 19; Page No. 152) Sözü edilen bu para evlenecek olan kızın velisi tarafından ister mehir ile, ister kendi özel mal varlığından ödenir. Bazen de, evlenecek olan erkeğin, mehir, kıyafetler ve takılara ek olarak bu parayı ödemesi gerekir ve fakir bile olsa bunu ödemek zorunda kalır. Eğer biri, kızını belli sebeplerle köyün dışından biriyle evlendiriyor da, yaşadığı sıkıntı, zorluk veya başka bir sebeple anlaşılan parayı sandığa ödemekten kaçınırsa, şu şekilde tepkilerle karşılaşır:1 - Bu kişi ile tüm dostluk ilişkileri kesilir. Hatta bazen o kişinin diğerleri üzerinde bir hakkı yoksa, ona selam bile verilmez.2 - Önceden bir şey ödemişse de, para toplanan sandıktaki hakkı kaldırılır.3 - Herhangi bir zorlukta ne o kişi diğerlerinin yanında olur, ne de diğerleri ona yardım ederler.4 (Bölümün numarası 19; Page No. 153) - Kişinin bu parayı ödememesindeki sebep, o kişi ve diğer üyelerden biri ile aralarındaki bir problem ise, halk bu ihtilaf hakkında karar kılar ve hatalı kişinin suçsuz olan şahısa vermek üzere bir kaç koyun kurban etmesine hükmedilir. Bunu karşısındakini tatmin edebilmek için yapar. Eğer ödememesinin bir sebebi yoksa, o zaman yukarıda bahsedilen şekillerde davranılır. Yani kişi şu ikisi arasında kalır: Ya bu parayı ödeyerek kurallara uyacak, ya da ömrü boyunca yalnız kalacak... Sorum şöyle: a) Kızın velisinden veya evlenecek olan erkekten bu sandığa koymak üzere para alınmasının hükmü nedir? b) Hatalı olan kişinin koyun kurban etmesi şeklinde verilen hükmün Allah'ın indirdiği hükümlere göre batıl olduğunu, barış adı altında Tağut'a uyarak hükmedildiğini biliyoruz. Fakat iki kişi arasında oluşan tartışmada barış nasıl sağlanır? Çünkü kişiler birbirlerine ağır sözler sarfediyorlar. Ama mahkemeye gitmeyi de kabul etmiyorlar. Çünkü o zaman hatalı olan kişi hapis cezası alabiliyor. Kişi buna razı olmadığı için, eskisinden daha da büyük sorunlar yaşanabiliyor.

Cevap: Bu işlem doğru değildir, yapılan ittifak yani anlaşma da batıldır. Resulullah (s.a.v.)'in sünnetine aykırı olduğundan dolayı bu işin terkedilmesi ve reddedilmesi gerekir. Bir kabile ya da köy halkının evlenmemiş kadınları Resulullah'a gelmişlerdi. Resulullah (s.a.v.) da bunun üzerine şöyle buyurdu: Size dini ve ahlakı hoşunuza giden kimseler müracaat edecek olursa derhal onları evlendirin. Aksi halde yeryüzünde fitne ve büyük bir fesat olur. Bu hadisi Tirmizi rivayet etmiştir. Bu ve bununla aynı manaya gelen hadis ve haberler yapılan bu ittifakın batıl olduğunu kanıtlar. Çünkü Resulullah (s.a.v.) dini ve ahlakına güvenilen kişilerin, aynı kabileden olsun, başka bir kabileden olsun, evlendirilmelerini emretmiştir. Sonra evlenecek olan kızın velisinin para ödemeye zorlanması da diğer bir günahtır, malları batıl yollarla yemektir. Kabile veya köy halklarının üzerlerine düşen görev, bu adeti terketmek ve sünnete uymaktır. Böylece hayra ulaşırlar. Allah çevresindekilerin onunla ilişkilerini kesmelerini göze alarak, bu adeti terkeden kişiyi başarıya ulaştırır. Bu parayı ödeyen ise, onlara günahlarında ve bu batıl adetlerini sürdürmelerinde yardım etmiş olur. (Bölümün numarası 19; Page No. 154)  Umulur ki bu davranış, bu kötü örf ve adet değişir. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.