Amca'ya baba'nın ismini vermek

(3471) no'lu fetva: Soru: Babam Mihda' b. Hachuc, amcasının Nüheyr ismi ile adlandırıldı. Bu Kral Abdulaziz, Nida b. Halef b. Nühyer b. Ali ve el-Emir Ceber b. Nida zamanında olmuştur. Bununla birlikte eğer Nüheyr hayatta olsa idi, kadınlarımız mirastan mahrum olmazdı. Ali çocuklarının oluşturduğu bu ailenin adı en-Nehir'dir. Çünkü bu, Ali'nin geçimini üzerine aldığı en büyük ailedir. Bu isimle de meşhur oldu. Ali ise Mihda'nın beşinci dedesidir. Ali'nin çocukları ise şöyledir: Nüheyr, Avvâd, Hüleyf, Abdullah ve Mukrin. Bu aile 'Nüheyr' diye isimlendirildi. Yine bunlarla nesebi bağ olmayan başka bir ailenin de ismi Nüheyr'dir. Bu kişi resmi belge, eğitim ve iş sertifikası ve babalarının ve dedelerinin kaydedildiği nufus cüzdanını da almıştır. Bu durumda arab geleneğinde olduğu gibi amca baba yerine sayılabilir mi? Nitekim şu ayete yapılan tefsirlerde de bunun olabileceği ifade edilmiştir: Yoksa Ya'kub'a ölüm geldiği zaman siz orada mı idiniz? (Bölümün numarası 11; Page No. 460) Ayet devam ediyor. Diğer bir ayette ise: bir kökten ve çeşitli köklerden dallanmış... Bu tefsirler doğru mu? Bu anlamda verilen resmi belgeler ve izinler bizi zor duruma sokuyor. Bununla birlikte bu durumda Mihda'nın dedesi Avvâd, Nüheyr'in kardeşi oluyor mu? Bize fetva veriniz, Allah sizi mükafatlandırsın.

Cevap :Zikredildiği gibi babanız Mihda'nın beşinci dededen nesep bağı bulunan amcasını en-Nüheyr ismi ile isimlendirilmiş ise; ki o da Ali'dir, bir grup daha var ki onun adı da en-Nüheyr. Eğer bu kişi resmi belge, eğitim ve iş sertifikası ve babalarının ve dedelerinin kaydedildiği nufus cüzdanını da almış ise, benzerliklerden doğacak problemlerin önünü almak için nesebi bağları korumak kaydı ile bu isimler ve lakaplar kullanılabilir. Saygıdan dolayı babanın ismi amcaya verilebilir. Bu Kur'ân'da mevcuttur. Fakat bu durumda amca nesebi değiştiremez ve miras konusunda dedenin ve kardeşlerin hakkına engel olmaz. O yine mirastan ancak, oğlu ile beraber altı bir pay alabilir. Bununla birlikte kardeşin ve dedenin olduğu durumunda kardeşinin kızının nikah velayetini üstlenemez. Yine bu durumda nesepten kaynaklanan diğer ayrıcalıkları da kazanamaz. Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.