Çocuğun kendi emeğiyle kazandığı mal ona aittir

(Bölümün numarası 16; Page No. 233) (2616) no'lu fetva: Soru : Beş oğlularım vardır. Dördü öz kardeş, biri de öz değildir. Öz kardeş olmayan oğlum benden 1380 h. yılında gelirini ayırmak istedi. Ona izin verdim. Diğer dört kardeşin durumu şöyledir: Birinin Bilimsel Enstitüsü'deki maaşından başka geliri yok. Bu da kendi şahsi masraflarına bile yetmemektedir. İkincisi üç yıldır çalışmaktadır ve geliri kendine yetmektedir. Üçüncüsü işe ve tahsile yedi yıldır başladı. Bazen malı olmakta bazen de borcu olmaktadır. Dördüncüsü yaş olarak en büyükleridir. 1380 h. yılından beri bana yardımcı olmaktadır. Riyatta bir ev aldım ve borcunu onunla beraber kendi gelirimizden ödedik. Büyük oğlum da Riyat'ta bir parça arazi aldı. Ücretinin yarısını sattığı bir araziden karşıladı ve kalan yarısını da gelirimizden ödedik. Bir tane de fabrika aldı ve parasını arkadaşından aldığı mal ile ödedi. Daha sonra fabrikayı sattı ve kar etti. Efendim: Aşağıdaki sorularıma cevap vermenizi istirham ediyorum: 1 (Bölümün numarası 16; Page No. 234) - Çocukların hepsine zikredilen evden pay var mıdır? Yoksa Sadece büyüğü pay alır da diğer kardeşleri almaz mı? Ki borcumu ödemede sadece o bana yardım etti.2 - Çocuklarımın elindeki malları alabilir miyim? Yoksa bu mallar onlara özel midir? Veya bütün malları benim midir?O zamandan şimdiye kadar benle çocuklarımın durumu aynıdır. Şunları da ifade etmeliyim; aynı evde oturmaktayız. Ellerindeki bütün varlıkları kendi emekleriyle elde ettiler. Bana özel olan hiç bir şeyi satmadılar. Çocuklarım büyümeden kazandığımla şimdiki gelirim bana yetmektedir. Fetvanızı bekliyorum. Allar size ecrinizi versin.

Cevap : Olay anlattığın gibi ise, öncelikle, Riyat'ta aldığın evin yarısı senin diğer yarısı büyük oğlunundur. Çünkü borcunu siz ikiniz ödediniz. Sana ait olan yarısı konusunda çocukların arasında adil olman gerekir. Çünkü hadiste şöyle buyrulmuştur: Allah'tan korkun ve çocuklarınız arasında âdil olun. Ancak büyük çocuk ile sen evin tamamı herkesin derse veya büyük oğlun bu evin hepsi senindir diye niyet etmişse durum farklıdır. (Bölümün numarası 16; Page No. 235) İkinci olarak: Çocuklarının ellerinde olan kendi kazançlarıyla elde ettikleri malları onlarındır. İhtiyaç veya gerekli bir durum ile temellük etme niyetiyle almadıkça durum öyledir. Büyük oğlunun aldığı fabrika oğluna aittir. Kardeşleri ona ortak olmaz. Riyat'ta satın aldığı arazinin sadece yarısı onundur. Çünkü yarısını kendi ödemiştir. Diğer yarısını da aranızda yarı yarıya bölüştünüz. Çünkü diğer çocuklar katkıda bulunmadan beraber ödediniz. Böylece arazinin dörtte biri senindir. O hisse ile ilgili çocukların arasında adil davranman gerekir. Geçen hadisi şerifte buyrulduğu üzere. Çocukların kendi has gelirinden edindikleri mallar, sen onları ihtiyaç veya zarurete binaen almadıkça onlarındır. Bu şartla aldığın senindir. Herkesin kazandığı aramızda ortak olsun diye niyet eder veya buna ittifak ederseniz her şey aranızda ortak olur. Çünkü hadiste şöyle buyrulmuştur: Ameller ancak niyetlere göredir. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.