Oruca başlamak ve sona erdirmek konusunda astronomik hesaba güvenmek

(386) no'lu fetva: Soru: Müslümanın oruç ayının başlama ve bitiş zamanı ile ilgili astronomik hesaba güvenmesi caiz midir, yoksa hilali görmesi şart mıdır?

Cevap: İslam Dini hoşgörülü bir dindir, genel ve kapsamlıdır. Hükümleri insan ve cin topluluklarının hepsi için geçerlidir. Bu topluluklar da, alimler ve ümmiler ( okuma yazma bilmeyenler), şehirde yaşayan medeni halk ve köyde yaşayan bedevi halk gibi katmanlara ayrılırlar. Bu yüzden Allah Te'âlâ onlara ibadet vakitlerini bilme yolunu kolaylaştırdı. Vakitlerin giriş ve çıkışlarının bilinmelerini sağlayan işaretler koydu. Mesela; Güneşin batıya doğru gökyüzünün ortasına meyletmesini öğle namazı vaktinin girişine, batmasını akşam namazı vaktinin girişi ve ikindi namazı vaktinin çıkışına, şafağı ( güneşin batmasından sonraki kızıllık) yatsı namazı vaktinin girişine işaret kıldı. Ayın sonunda hilalin kaybolduktan sonra tekrar görülmesini de, kameri ayın başlaması ve bir önceki ayın bitişine alamet olarak koydu. Ve Allah bizi ayın başlangıcını insanlardan sadece az bir kısmının bildiği bir ilimle öğrenmek ile görevlendirmedi. O ilim ise Astroloji veya Astronomik hesap ilmidir. Bunun için Kur'ân ve Sünnet nassları hilalin görülmesi, ona şahit olunmasını Müslümanların Ramazan orucuna başlamalarına işaret olarak getirmiştir. Bayrama erişmek de Şevval ayı hilalinin görülmesiyle gerçekleşir ki, Kurban bayramı ve Arafat Günü'nün tespiti de aynen bu şekildedir. Allah Te'âlâ şöyle buyurdu: Öyle ise sizden Ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. Ve Allah Te'âlâ şöyle buyurdu: Sana, hilâl şeklinde yeni doğan ayları sorarlar. De ki: Onlar, insanlar ve özellikle hac için vakit ölçüleridir. ve Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki: Hilali (ramazan hilali) görünce oruca başlayınız ve hilali (şevval hilali) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayınız. (Bölümün numarası 10; Page No. 106) Böylece Resulullah (s.a.v.) orucu Ramazan ayı hilalinin görülmesi ile, bayram etmeyi de, Şevval hilalinin görülmesi ile emretti. Bunları gök cisimlerinin hesabına ya da gezegenlerin hareketlerine bağlamadı. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.)zamanı, Raşît Halifeler Dönemi, dört mezhep imamının yaşadığı dönemler ve Resulullah (s.a.v.)'ın hayır ve faziletlerine şahitlik ettiği üç asırda bu fiil uygulanmaya devam etti. Kameri ayların tespitinde, ibadetlerin başlangıç ve bitiş zamanlarında hilali görmeden gök bilimlerine itibar etmeye dönüş; kendisinde hiç hayır bulunmayan bidatlerdendir. Ve onda şeri açıdan bir dayanak da yoktur. Suudi Arabistan Krallığı oruca başlama ve bitirme vakitleri, bayramlar, hac vakitleri ve bunun gibi konuları Resulullah (s.a.v.)'ın ve Selef-i Salihin'in yolu üzerine hilalin görülmesine bağlı kılmaktadır. Hayırlıların en hayırlısı dini işlerde Selefin yoluna tabi olmaktır. Şerlilerin en şerlisi de dinde sonradan ortaya çıkan bidatlere uymaktır. Allah Te'âlâ bizi, sizi ve tüm Müslümanları açığa çıkan ya da gizlenen bütün fitnelerden muhafaza eylesin.Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.