Hilalin farklı yerlerden doğmasına itibar edilip edilmeyeceği konusunda Âlimlerin ihtilafı

(7882) no'lu fetva: Soru: Biz Fransa'da yaşayan müslümanlarız. Arap ülkeleri arasında mübarek Ramazan ayının ilanı konusunda ortaya çıkan ihtilaf dolayısı ile şaşkınlık ve hayret içindeyiz. Suudi Arabistan Ramazan ayının perşembe günü girdiğini ilan etti. Kuveyt cuma günü ilan etti. Burada Suudi Arabistan açısından şaban ayı 29 gün ve Kuveyt açısından aynı ay 30 gün çekmiş oldu. Paris'te yapılan astronomik ve bilimsel hesaplama gösterdi ki hilal 30 Mayıs 1984 çarşamba günü saat 7.47 de doğacaktır. (Bölümün numarası 10; Page No. 121) Sizden ricam Suudi Arabistan Krallığı'nın 31 Mayıs 1984 perşembe günü Ramazan ayının girdiğini ilan ederken dayandığı dayanaklar nelerdir? Öte yandan sizlerden şu ayet-i kerîmeyi tefsir etmenizi de rica ediyorum. Öyle ise sizden Ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. Bizler Yüce Allah'a sonra da size güveniyor ve dayanıyoruz. Mümkün olan en kısa zamanda açıklama yapmanızı rica ediyorum.

Cevap 1: Öncelikle; Hilalin farklı yerlerden doğmasının esas alınıp alınmayacağı konusunda fıkıh bilgini imamların ihtilaflarının çok eskilere dayandığını belirtelim. İkinci olarak: Şunu belirtelim: Suudi Arabistan Krallığı'nda 1404 hicri yılı Ramazan hilalinin görülmesi şer'an sabit olmamıştır. (Bölümün numarası 10; Page No. 122) Bu rüyet perşembe gecesi sabit olmuştur. Bunun üzerine bu konudaki hadis uyarınca şaban ayının otuza tamamlanması emri verilmiştir. Böylece Suudlular bu sene Ramazan ayının perşembe günü başladığını ilan etmişlerdir. Sonra 1404 hicri yılı şevval hilalini araştırmışlardır. Bunun neticesinde hilali cuma gecesi görmüşler ve 1404 hicrî yılı ramazan bayramının cuma günü girdiğini ilan etmişlerdir. Böylece oruçları 28 gün olmuştur. Kamerî aylar 28 gün olmaz, bazen 29 bazen de 30 gün olur. Nitekim bu durum hadislerde de sabittir. Böylece Ramazan ayının başlangıcında bir gün geç başlanarak yanlış yapıldığı anlaşılmış ve yetkililer bunu ilan etmişler ve halka ayın başında tutmadıkları orucu kaza etmelerini emretmişlerdir. Bu emirle insanların borçlarını vermeleri ve hakka göre amel edilmesi hedeflenmiştir. Buradan anlaşılıyor ki, Suudi Arabistan'da yetkililer şeriatın hükmü ne ise işin başında da sonunda da ona göre amel etmektedirler. Üçüncü olarak: ayetin tefsirine gelelim: Öyle ise sizden Ramazan ayını idrak edenler onda oruç tutsun. Yüce Allah bu ayette seferî olmayan ve sağlığı yerinde olanlara Ramazan ayında oruç tutmalarını emretmektedir. Buna karşılık oruca dayanamayacak kadar hasta olan veya oruç tutmaktan zarar gören ya da seferî olanlar oruçlarını yerler ve tutamadıkları günler kadar başka günlerde tutup oruçlarını kaza ederler. Bu, Yüce Allah'ın kullarına getirdiği bir kolaylık ve onlara olan rahmetinin eseridir.Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.