İmama uyanın kırâ'atı

(1752) no'lu fetvanın birinci ve ikinci soruları: Soru 1: (Bölümün numarası 6; Page No. 408) Akşam ve yatsı namazının ilk iki rekatı ve sabah namazının iki rekatını kılamayan kimse, onları cehri olarak mı kaza eder?

Cevap1: Akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rekatını kılamayan kimse, âlimlerin sahih olan görüşüne göre, kendisine göre namazın başında imama yetişmiş gibidir. Zira Ebu Hureyre'nin (r.a.) Hz. Peygamber'den (s.a.v.) rivayet ettiğine göre şöyle buyurmuştur: Namaz için kamet getirildiğini işittiğiniz zaman, sakin ve ağırbaşlı bir şekilde namaza yürüyünüz ve hızlı olarak gitmeyiniz. Namaza yetişebildiğiniz kadarını (imamla birlikte) kılınız, yetişemediğiniz kısmı ise (kendiniz) tamamlayınız. Hadisi Tirmizi hariç Cemaat rivayet etmiştir. Mesbuk'un durumu, kaçırdığı bir veya daha çok rekatı, imamının selamından sonra kılmasıdır ve bu tamamlama olarak tabir edilir. İmamla kıldığı namaz, kendisine göre namazın başı ve kaçırdığı ise, namazının sonu olur. Buna göre, imamın selamından sonra eda ettiği akşam namazının iki rekatının birincisinde cehri olarak Fâtiha ve bir sure okur ve ikinci rekatta ise sadece Fâtihayı gizli olarak okur. Yatsı namazına gelince, imamın selamından sonra eda ettiği iki rekatın her rekatında gizli olarak sadece Fâtihayı okur. Çünkü o ikisi, ona göre yatsı namazının son iki rekatıdır. Sabah namazından kaçırdığı rekata gelince, her halükarda cehri olarak Fâtiha ve bir sure okuyarak eda eder. Çünkü sabah namazının okuyuşunda gizlilik yoktur. Bu, Ebu Hureyre'nin (r.a.) Hz. Peygamber'den (s.a.v.) rivayet ettiği diğer rivayete münafi değildir: Namaz için kamet getirildiği zaman, sizden biriniz ona hızlı bir şekilde gelmesin,fakat sakin ve ağırbaşlı bir şekilde yürüsün. Namaza yetişebildiğin kadarını (imamla birlikte) kıl, yetişemediğin kısmı ise (kendin) tamamla. (Bölümün numarası 6; Page No. 409) Çünkü lugat itibariyle kaza, eda ve tamamlama anlamına gelir. Allah Te'âlâanın şu sözünde olduğu gibi: Hac ibadetlerinizi bitirince, babalarınızı andığınız gibi, hatta ondan daha kuvvetli bir şekilde Allah'ı anın. Ayeti oku. Yine Allah Te'âlâanın sözünde olduğu gibi: Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın Ayeti oku. Diğer rivayetlerdeki tamamlama tabiriyle uyumludur. Bu rivayetteki kazanın, özel fıkhi manasıyla tefsir edilmesi sahih değildir. Çünkü bu, yeni bir ıstılahtır ve onunla şeriatın nasları tefsir edilmez.