Deli kişinin malı mirasçılarına olur ve onun namazı ve zekatinin hükmü

(20217) Numaralı fetva: (Bölümün numarası 16; Page No. 490) Soru: Dedem öldükten sonra varis olarak annem ve dayım kaldı. Hakim onlar için veraset belgesi çıkardı. Dayım, ölmeden önce yaşlı ve deli olan dedemim bakımını anneme tevdi etmişti. Daha sonra annem dedem ölünceye kadar yıllarca onun bakımını üstlendi bununla birlikte amcam ve halalarımın oğlu ona yardımcı olmadı. Sorum şudur: a) Söz konusu kişinin üzerinden namaz, oruç vb. ibadetler düşer mi? b) Dedem bir miktar mal bıraktı arkasından, dedeme baktığından dolayı bu malın hepsini alabilir mi? Aksi takdirde bu mirasın paylaşımı nasıl olacaktır? Bize fetva vermenizi rica ediyoruz. Allah sizi hayırla mükafatlandırsın.

Cevap: Deli olan kişi akli melekesini yitirmiştir. Dolayısı ile bunun üzerinden namaz, oruç vb. ibadet düşer. Nitekim Hz. Aişe (r.a)’nın naklettiği bir rivayete göre Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur ki: Aişe (r.anha) Peygamber (s.a.v.)'den şöyle dediği (rivayet edildi) Kalem üç kişiden kaldırılmıştır: Uyanıncaya kadar uyuyandan,buluğa erinceye kadar çocuktan ve aklı başına gelinceye kadar mecnundan. bir rivayette Ayılıncaya kadar.. Bu hadisi İmam Ahmed Müsned’inde rivayet etmiştir. Ayrıca Ebu Davud, Nesa-i, İbn Mace Sünenlerde rivayet etmiştir. Söz konusu bu durum üzerinden kalkar aklı başına gelirse teklifi ibadetlerden tekrar mükellef olur. Bu deli kişiden miras olarak kalan mallar öldüğünde varislerine bırakılır. Bu Allah’ın onlara verdiği haktır. Annenin deli olan dedenin ona yaptığı bakıma karşılık mirasını alma hakkı yoktur. Sonuç olarak anne sadece kendi hissesine düşen mirası alır. (Bölümün numarası 16; Page No. 491)  Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.