Annenin amcası ve dayısı, kızlarının mahremidir

(676) no'lu fetva: Soru: Bir bayanın annesinin ve babasının amcalarının ve dayılarının yanında tesettüre riayet etmemesi ve onlara selam vermesi caiz midir? Bununla ilgili dini hükmün fıkhî dayanağını açıklar mısınız?

Cevap: Bir bayanın mahremlerine ziynetlerini gösterdiği gibi annesinin ve babasının amcalarına ve dayılarına da gösterebilir. Bunlar iki şekilde değerlendirilebilir: Birincisi: Bunlar mahremleridir. Yani kendisi ile evlenmesi haram olan kişilerdir. Bu hüküm Allah'ın şu sözünün umumiyetinden çıkarılır: Analarınız, kızlarınız, kızkardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeş kızları, kızkardeş kızları, ...size haram kılındı. (Bölümün numarası 17; Page No. 386) Manası: Ayette kardeşin kızlarından maksat, aşağıya doğru bütün kız yeğenlerdir, yani sadece sulbünden olan kardeşin kızları değildir. Çünkü Kadının babasının amcası, aynı zamanda dedesinin kardeşidir. Dedeler babalar yönünden ne kadar yukarı çıksa da kadın, bu durumdadaki 'kardeşin kızları' genel yasağın kapsamına girmektedir. Bir bayanın annesinin amcası, annesinin babasının kardeşidir. Bu bayan da 'kız kardeşin' daki genel yasağın kapsamına girmektedir. Ayette geçen kız kardeşin kızlarında kastedilen aşağı doğru yöndeki bütün kız yeğenlerdir. Yani sadece sulbünden olan kız kardeşinin kızı değildir. Çünkü Kadının annesin dayısı, aynı zamanda anne annesinin kardeşidir. Babasının dayısı da, babasının annesinin kardeşidir. Dolayısı ile bu kadın da 'kız kardeşin kızları' daki genel yasağın kapsamına girmektedir. Soruda sorulan kişiler mahremleri ise Allah'ın şu sözünde de bildirdiği gibi bu kişilere ziynetlerini gösterebilirler: Kocaları, babaları, kocalarının babaları, ... dan başkasına zinetlerini göstermesinler. İkincisi: Allah kadına baba, oğul ve kardeşleri gibi kendilerine ziynet yerlerinin gösterilmesi caiz olduğu gibi- bu yönde aşağı doğru yeğenler kapsamına- erkek kardeşin ve kız kardeşin oğullarına da göstermek caizdir.Allah Te'âlâ şöyle buyurmuştur: Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, ... dan başkasına zinetlerini göstermesinler. (Bölümün numarası 17; Page No. 387)  Kadının annesinin ve babasının dayısı ve annesinin ve babasının amcası bu yönde yukarı doğru bütün amca ve dayılar, nesep yönünden aşağı doğru giden erkek ve kız kardeşlerin kızları ve oğulları hükmündedirler. Kadının ziynet yerlerini göstermesinin hükmü hepsi için birdir. Onlara selam vermesine gelince bu da sadece musafaha ile olur. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.