Vasiyet metnine göre vasiyetin yerine getirilmesinde kusur olursa

(669) Numaralı fetva: Soru: Annesinin dedesi Abdulcabbar b. Abdurrahman b. Abdulcabbar vefat etti ve şu metnin yer aldığı bir vasiyette bulundu: Malının üçte birini Allah'a yaklaşma ve sevap elde etme için vasiyet etti. Öncelikle beş kurban vasiyet etti. İki tanesi kendisi için, zürriyeti ve anne-babası için her birine birer tane, oğlu Abdullah ve kardeşleri için bir tane vasiyet etti. Her sene kendi adına iki hac yapılması ve bir köle alınıp azad edilmesini vasiyet etti. Dediğine göre: Kızının çocuklarından Salih'i malının üçte birine vekil kıldı. Vasiyet h. 4/1/1346 tarihlidir. Vasiyet şunları da içermektedir: Köle azadı. Köleliğin yasaklanması sebebiyle sizinde bildiğiniz gibi şu anda köle yoktur. Geçen yıl bu mal vasiyetin belirlediği söz konusu yerlere harcandıktan sonra geriye yaklaşık 2000 riyal arttı. Bu artta kalan mirasçılara kaldı. Benim annem vasiyette bulunanın vekiline en yakın olması sebebiyle ben onlardan (mirasçılardan) daha yakınım. Bu vasiyetin yasaklanan yönlerini açıklamanızı diliyorum. (Bölümün numarası 16; Page No. 414)

Cevap: Şöyle ki, soru soran: Vasiyet eden kendisinden bir köle azad etmesini istedi. Kendisinin yanında geçen yıldan kalan yaklaşık bin riyal var. Köle edinmek yasak edildiğine göre bu parayı ne yapacağını sormaktadır. Bu soruya benzer bir soru değerli müftü Şeyh Muhammed b. İbrahim'e sorulmuş ve komisyon bu soruyu görüşmüştür. Bu belge 1/889 sayı, h. 5/4/1389 tarihlidir. Bu soruya bu cevabı yeterli bulduk. Bu cevabın metni şudur: Söz konusu mülkün gelirinden dedenizin vasiyet ettiği herşeyi belirlemeniz gerekir. Şu anda köle alma probleminiz devam etmektedir. Tubba' kölesi alacak değilsiniz. Buna göre bizim görüşümüz: Köle alma imkansız olunca alimler (Allah onlara rahmet etsin) hayır işlerine ve sadakaya çevrileceğini belirtmişlerdir. Yüce Allah kulun yapması gereken fiile gücünün yetmediği zamanlarda niyetinin doğruluğunu ve gayretini görünce, niyetine göre ona sevap verir. Allah için hazırladığı şeylerin karşılığını ona verir. Yüce Allah kitabında şöyle demiştir: Fakat o, sarp yokuşu aşamadı.(11)O sarp yokuş nedir bilir misin?(12)Köle azat etmek...(13)veya açlık gününde doyurmaktır.(14)yakını olan bir yetimi,(15)yahut aç-açık bir yoksulu (doyurmaktır.) (Bölümün numarası 16; Page No. 415) Kur'ân ayetlerinden ve hadislerin genelinden anlaşıldığına göre, Allah, öneminden ve sevabının büyüklüğünden dolayı akraba ve fakirlerden yetim olanları köle azadı ile ilişkilendirmiştir. Buna göre sizin kölenin kıymetini toplamanız, sonra vasiyette bulunanın akrabalarından bulabildiğiniz en fakirlerine tasadduk etmelisiniz. Eğer onlardan yetim ve borçlu olan varsa bunlar önceliklidir. Hak etmeyen bir kimsenin ondan faydalanması helal değildir. Cevap bitti. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.