Vadesiz selem akdi

(6097) no'lu fetva: Soru: Öncelikle: Vatandaşlardan biri zengin bir kişiden bir araba satın almasını istedi. Bunun üzerine arabanın türü ve modeli üzerinde anlaşıldı ve bu vatandaş gücü yettiği kadar parayı peşin olarak ödedi. Böylece kazanç, galerideki arabanın değerine göre mesela on bin, daha az ya da daha çoktu. Sonra zengin olan kişi gitti ve anlaşma yaptıktan sonra bir araba satın aldı. Onu da müşteriye teslim etti ve anlaşmalarına göre kalan hesabı kapatmış oldu. Bu bir yoldur.İkinci olarak: Diğer bir yol ise şudur: Bazı kişiler alışveriş yaparken şöyle diyorlar: "Ben bir arabayı beğendim. Ancak bende ona yetecek kadar para yok. Ama ben o arabaya bir şey olmasından korkuyorum. Bu yüzden senin araba şirketine gidip, benim ismimle bu kurumdan araba satın almanı istiyorum. Sen de benim adıma kefil olursun. Sonra da benden ödemeyi, taksitle alıp borcu kapatırsın. Böylece bu kişiler yukarıda geçtiği gibi ücret üzerine anlaşırlar. Bu yüzden önce Allah'tan umarak, sizden bu konudaki görüşünüzü istiyoruz. Çünkü bu konu faizden ya da onun gibi haramlardan korkan insanlar için oldukça önemli bir konudur. (Bölümün numarası 14; Page No. 100)  Buna ek olarak burada malın teslim alınmasından önce satış yapılmış oluyor. Biz de bunun tehlikesinin yayılmasından ve zararından korkuyoruz. Özellikle Tuhame bölgesinde insanlar ticaret hükümlerinin çoğunu, cehaletlerinden ve hızlı ve çok mal elde etme isteklerinden dolayı gizlemeye devam ediyorlar. Bundan dolayı sizden bu iki hüküm hakkında açıklama ve ikisinden birini yapan kişi için bir çözüm istiyoruz. Çünkü bilgisi ve mesuliyeti olduğu için bu konuları önemseyen insanlar var, tıpkı yukarıda sorduğumuz fetva gibi... Allah sizi başarılı kılsın, siz insanları husumete götürecek ve hakimin önüne çıkarabilecek meseleleri cevaplıyorsunuz. Ancak bu konu toplumsal olarak çok önemli bir mevzu oldu. Öyle ki anlaşmaları şekillendiriyor, savunmaya gerek kalmıyor çünkü hakim kanuni yönünü biliyor. Sizden ihtisas alanınıza giren bunun gibi ticari konulardaki mübarek görüşlerinize göre genel bir açıklama ve Şeriata muhalif olan konulardan toplumu men etmenizi istiyoruz. Bu isteğimizin sebebi ise, İman ruhu ve İslami bir hayat üzerine kalmak içindir. Özellikle de şeriata göre hükmeden bu ülke için... Allah işlerinizi bereketli, ömrünüzü uzun kılsın.

(Bölümün numarası 14; Page No. 101) Cevap: Öncelikle: İki taraf arasında ücret ve araba üzerine, arabanın belirlenmesi değil, sadece vasıflarının ortaya konulmasından sonra, zengin olan kişinin arabayı satın almasından önce anlaşma imzalandıysa bu vadesiz Selem akdidir. Çünkü malın kendisi ya da bir kısmı veresiyedir, geciktirilmiştir. Ayrıca borca karşı borç satışı vardır. Çünkü araba satıcının zimmetinde müşteriye karşı bir borçtur, para ise müşterinin satıcıya olan borcudur. Çünkü ikisi de akit meclisinde ödemeleri, vermeleri gerekeni yerine getirmemişlerdir. Bu ise yasaklanmıştır.Bu konuda doğru olan yol şudur: Dikkat edin, iki taraf başlangıçta akitleşirler, anlaşma yaparlar. Zengin olan kişi arabayı satın alır ve kabzeder. Müşteri ona geldiğinde karşılıklı rıza ile ona, arabayı belirli taksitlerle ya da belirli bir zamanda ödenmek üzere satar. Bu satış, "vadeli satış" diye isimlendirilir ve caizdir.İkinci olarak: İki taraf, zengin olan kişinin bir kurumdan taksitle diğer taraf adına araba almayı üstlenmesi ve onun vekili olması; sonra da müşterinin kendisi adına kurumdaki borcu kapatmış olan vekiline taksitleri ödemesi üzerine anlaşmışlarsa, bu işlem caizdir.Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.