Deyyus (Karısının ya da kendisine çok yakın bir kadının iffetsizliğine göz yuman kişi)

(3246) Numaralı fetvanın birinci sorusu: Soru 1 : Kızlarının islami olmayan bir kıyafet giymelerine müsaade eden kişi deyyus (Karısının ya da kendisine çok yakın bir kadının iffetsizliğine göz yuman) kavramına girer mi? Bazı kardeşlerimizden duyduğumuza göre, deyyus sadece eşi ve kız kardeşinin zina etmesini (hoş) gören kimse değildir. Bu arkadaş, Hz. Peygamberin münkeri ifade ettiği hadisi şöyle açıklamıştır: Ailesinde, ziynetini göstermek gibi bir münkeri görüp te ses çıkarmayan kişi deyyustur. Deyyus sadece ailesinde zinayı (hoş) gören değildir. Öyle ise deyyus kimdir? Ailesinin zinasını (hoş) gören midir? Hadiste zikredilen münker neyi ifade etmektedir?

Cevap 1: Ahmed b. Ömer'den (r.a.) şöyle rivayet etmiştir. Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: Allah üç kimseye cenneti haram kılmıştır: İçki mübtelası olan, ana-babaya asi olan ve ailesine fuhşu hoş gören deyyus. el-Heysemî (Mecma'uz-Zevaid) adlı eserinde şöyle demiştir: Bu hadisin ravileri arasında bilinmeyen biri var. Ancak diğer ravileri güvenilirdir. Taberani de Ammar bin Yasirden şöyle rivayet etmiştir: (Bölümün numarası 17; Page No. 198) Resûlüllah (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Üç kişi ebedi olarak cennete giremez: Deyyus, erkeklere benzeyen kadın ve içki mübtelası olan kimse." Ashap: İçki mübtelasını biliyoruz, deyyus kimdir? dediler. Şöyle buyurdu: "Hanımının yanına kimin girip çıktığına aldırış etmeyen kimsedir." Biz: Erkekleşen kadın kimdir ? diye sorunca şöyle buyurdu: "Erkeklere benzemeye çalışan kadındır." el-Heysemî (Mecma'uz-Zevaid) adlı eserinde şöyle demiştir: Bu hadisin ravileri arasında mestur (durumu bilinmeyen) raviler var. Ancak zayıf olarak nitelendirilen kimse yoktur. Bezzar ve Tabarani Malik b. Uhaymir'den rivayet etmiştir. O şöyle demiştir : Resulullah'ı (s.a.v.) şöyle derken duydum Allah, kıyamet günü deyyustan hiçbir tevbe ve fidye kabul etmez. Biz: Ya Rasûlellah, deyyus kimdir? dedik. Şöyle buyurdu: Ailesinin yanına yabancı erkekleri sokan kimsedir. Heysemî bu hadiste tanımadığım (durumunu bilmediğim) Ebu Rüzeyn el-Bahili vardır. Ancak diğer raviler güvenilirdir demiştir. (Bölümün numarası 17; Page No. 199) Buna binaen, birinci rivayeti esas alan kişi deyyus kelimesini velayeti altında olan herkesin yanlışına göz yuman kişi olarak değerlendirir. Eş, kız, kız kardeş vd. Bu yanlış zina da olabilir. Kadınların yabancı erkeğin yanında avretini açması, başbaşa kalması, dışarı çıkınca güzel kokular sürmesi gibi fitneyi yaygın hale getiren ve fuhşiyata ön ayak olup zinaya götüren fiillerde olabilir. Bütün bu fillerin birinci hadisin umum ifadesine girdiğini söylemektedir. Ancak yukarıda geçtiği üzere bu hadislerde bazı zayıflıklar (ravilerinde sıkıntı) vardır. Ki aile olsun yabancı olsun haram fiili kabullenmek haramdır. Ancak velayeti altında olan insanların yaptığı yanlışlara rıza göstermek daha büyük günahtır. Çünkü onlardan özel olarak sorumludur. Yanlışa karşı susmak fiiline deyyusluk demek veya dememek bir şey değiştirmez. Bu iş her halükarda haram ve kötü bir fiildir. Bir çok ayet ve hadis buna umumiyetle delalet etmektedir. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.