tok99toto klik88 slot zeus https://link.space/@tok99toto slot thailand slot gacor slot gacor pg ladangtoto ladangtoto link alternatif ok88 deposit dana https://ladangtoto.bintangara.tabalongkab.go.id/ klik88 link gacor88 slot88 ox cara login ladangtoto terbaru ladangtoto rtp maxwin https://ladangtoto.nbagroup.co.id/ https://dewaslot.nbagroup.co.id/ k86toto login https://isea.or.id/ https://ftp.whitefoxboutique.com/ slot joker123 server thailand link alternatif indoslot ladangtoto terbaru akun pro thailand klik88 rtp maxwin https://callaloocay.com/ https://slot-thailand.telusur.co.id/ slot thailand 66kbet slot gacor mahjong slot gacor mahjong ladangtoto ying77 maxwin link ladangtoto login slot x500 gacor hari ini link masuk 66kbet link masuk klik88 link masuk ying77 link situs ladangtoto gacor88 link 66kbet gacor88 server thailand super gacor login ladangtoto situs togel ladangtoto link alternatif ladangtoto situs ladangtoto2 66kbet game terpopuler Gacor88 Dapat Akun Jp ying77 game terpopuler mahjong ways terbaru ying77 server thailand 66kbet deposit 5k slot thailand sbobet 2023 slot joker123 2023 slot mahjong ways 2023 ladangtoto terbaru dan terpopuler sv388 sabung ayam digmaan 2023 ok88 terbaik ladangtoto togel 2023 joker123 login slot 777 gacor maxwin pg soft login ladangtoto slot gacor link alternatif ok88slot slot77 login link ok88slot mahjong ways ladangtoto login alternatif 66kbet login alternatif ying77 login alternatif 888slot login alternatif gb777 login alternatif gacor88 rtp gacor slot server kamboja nolimit city slot deposit bsi slot mahjong pg slot slot depo 10k slot depo 10k slot gopay server thailand super gacor slot ovo https://unexgolf.com/ slot kakek zeus slot deposit pulsa slot dana Link Ladangtoto Terbaru slot neobank slot depo 5k slot jepang slot cq0 slot maxwin https://starlight-princess.rumahsakitakgani.co.id/ http://sweet-bonanza.rumahsakitakgani.co.id/ ladangtoto official gacor88 official site https://grupoeditorialmx.com/ Situs Resmi Products Gacor88 ladangtoto maxwin link login slot ladangtoto link togel ladangtoto ladangtoto server thailand ladangtoto togel bet 100 daftar togel ladangtoto togel ladangtoto terbaik rtp area178 https://joker123.abhatigroup.com/ https://pg-slot.abhatigroup.com/ RajaJp Official https://raja88.abhatigroup.com/ https://ladangtoto.alfabeauty.co.id/ https://66kbet.abhatigroup.com/ https://habanero.alfabeauty.co.id/ https://spadegaming.alfabeauty.co.id/ ying77 terbaik tok99toto link https://activemovement.id/wordpress/ https://66kbet.alfabeauty.co.id/ https://ladangtoto.grandsukatani.co.id/ klikslot88 one8slot gacor klikslot88 maxwin https://pg-soft.telusur.co.id/ ladangtoto terpercaya https://ladangtoto.pt-kcb.co.id/ https://ok88.sasakala.id https://kinokuniya.co.id/modules/ladangtoto/ https://ladangtoto.sasakala.id/ https://ok88.rumahsakitakgani.co.id/ https://gacor88.pt-kcb.co.id/ https://ladangtoto.pt-kcb.co.id/ https://raja88jp.abhatiland.com/ https://ftp.wanderbeauty.com/ https://ftp.luvmehair.com/ klik88slot super gacor ladangtoto2 daftar https://ladangtoto.banknusumma.co.id/ https://ladangtoto.eracakrawalaindonesia.co.id/ https://ladangtoto.wisatamedis.id/ https://pdd.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://pdd.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/depo10k/ https://pdd.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/depo5k/ https://css.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://visi.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://aptr.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://jbpe.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://slot-olympus.uptkukm.id/ https://slot-mahjong.uptkukm.id/ https://slot-zeus.uptkukm.id/ https://slot-thailand.uptkukm.id/ https://data-macau.uptkukm.id/ https://slot-joker.uptkukm.id/ https://data-sdy.uptkukm.id/ https://data-hk.uptkukm.id/ https://pgpaud.fkip.untad.ac.id/sthai/ https://66kbet.rumahjurnal.or.id/ https://888slot.rumahjurnal.or.id/ https://data-hk.rumahjurnal.or.id/ https://data-sdy.rumahjurnal.or.id/ https://data-macau.rumahjurnal.or.id/ https://slot-idn.rumahjurnal.or.id/ https://ladangtoto.rumahjurnal.or.id/ https://thewatchmakerproject.com/ koolmotor slot777 super gacor maxwin malam ini https://perpustakaan.umk.ac.id/shop/zeus-maxwin/ https://perpustakaan.umk.ac.id/shop/server-thailand/ https://ladangtoto.triomotor.co.id/ https://gb777.gkindonesia.id/ https://k86sport.gkindonesia.id/ https://klik88slot.gkindonesia.id/ https://ying77.gkindonesia.id/ https://888slot.gkindonesia.id/ https://66kbet.gkindonesia.id/ https://tok99toto.gkindonesia.id/ https://ladangtoto.gkindonesia.id/ https://icon-eltl.unila.ac.id/slot77/ https://icon-eltl.unila.ac.id/server-thailand/ klik88 situs slot thailand https://mahjong-ways.maimonides.edu/ https://stikesnhm.ac.id/s-depo5k/ https://stikesnhm.ac.id/s-depo10k/ https://stikesnhm.ac.id/ladang-toto/ https://stikesnhm.ac.id/mahjong-ways/ https://stikesnhm.ac.id/pg-soft/ https://stikesnhm.ac.id/s-idn/ https://stikesnhm.ac.id/s-mania/ https://stikesnhm.ac.id/s-pulsa/ https://stikesnhm.ac.id/s-qris/ https://stikesnhm.ac.id/s-thai/ https://stikesnhm.ac.id/s-tujuh/ https://stikesnhm.ac.id/s-zeus/ https://stikesnhm.ac.id/starlight-princess/ https://stikesnhm.ac.id/bola-sbo/ https://stikesnhm.ac.id/adu-ayam-sv388/ https://stikesnhm.ac.id/data-macau/ https://stikesnhm.ac.id/s-bsi/ https://stikesnhm.ac.id/s-gopay/ https://stikesnhm.ac.id/s-ovo/ https://stikesnhm.ac.id/s-hoki/ https://stikesnhm.ac.id/spaceman/ https://stikesnhm.ac.id/s-kamboja/ https://stikesnhm.ac.id/server-hongkong/ https://stikesnhm.ac.id/jp-max/ https://stikesnhm.ac.id/bandar-toto/ data hk data sgp data sdy togel deposit pulsa https://mannawasalwa.ac.id/3/ladang-toto/ https://mannawasalwa.ac.id/3/s-mania/ https://bintangara.tabalongkab.go.id/public/klik88/ https://klik88.bintangara.tabalongkab.go.id/ https://slot-bca.mtsmaarifwates.sch.id/ https://daaragon2.infprojects.fhsu.edu/ https://ladangtoto.sakt1.co.id/ https://sister.unmuhbandung.ac.id/mahjong-ways/ http://slot77.aliem.id/ https://joker123.rumahjurnal.or.id/ https://situs-gacor.pa-paniai.go.id/ https://manyao.djmusicvibration.com.in/ https://data-sdy.mtsmaarifwates.sch.id/ slot server thailand super gacor slot mahjong ways dari slot pg soft slot777 slot zeus olympus slot88 gacor88 https://ladangtoto.dk3b.or.id/ slot thailand super gacor https://grandarkenso.com/ https://aleale.al-ala.edu.pk/ wajik777 https://palopo.pn-sengkang.go.id/ slot zeus olympus maxwin https://joker123.pn-sengkang.go.id/ Link Slot Thailand Daftar Sekarang slot88 situs slot gacor server thailand malam ini https://tok99toto.deslaw.edu.in/ https://pa-blambanganumpu.go.id/s-thai/ https://pa-blambanganumpu.go.id/ladang-toto/ https://pa-blambanganumpu.go.id/pg-soft/ https://pa-blambanganumpu.go.id/s-zeus/ https://pa-blambanganumpu.go.id/s-incess/ https://pa-blambanganumpu.go.id/se-tujuh/ Slot777 Deposit Pulsa https://heinze22.soisweb.uwm.edu/ https://cmdeming.soisweb.uwm.edu/ https://ohko.pn-baturaja.go.id/ https://tok99toto.kdsa.co.id/ https://klik88.kdsa.co.id/ https://pg-slot.redang.desa.id/ https://sipedas.solokkab.go.id/template/thailand/ slot gacor malam ini slot thailand no 1 https://cks.pa-tenggarong.go.id/slot-zeus/ https://ww.pn-jayapura.go.id/ mawartoto oten slot88 slot server thailand https://dinsos.pulangpisaukab.go.id/wp-includes/assets/server-thailand/ https://rik.ui.ac.id/wp-content/plugins/wp-performance/includes/server-thailand/ https://sipedas.solokkab.go.id/template/thailand/ https://www.inet.net.id/ https://cbs.pn-tobelo.go.id/ https://ptsp.lampungutarakab.go.id/wp-performance/server-thailand/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/ladanganja/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/s-thai/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/s-qris/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/s-pulsa/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/s-mania/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/mahjong-ways/ https://pa-paniai.go.id/wp-content/cache/pg-soft/ Gacor88 Situs Toto Slot Gacor 2024 https://kotasemarang.pramukajateng.or.id/system/libraries/Cache/ladanganja/ https://kotasemarang.pramukajateng.or.id/system/libraries/Cache/zeusgacor/ https://kotasemarang.pramukajateng.or.id/system/libraries/Cache/mahjongways/ https://kotasemarang.pramukajateng.or.id/system/libraries/Cache/sthai/ https://desa.sumbatimurkab.go.id/ https://s-thai.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://ladang-toto.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-mahjong.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-pg.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://adu-ayam-sv388.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-qris.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-pulsa.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-gopay.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-ovo.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-bsi.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-nolimit.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-joker123.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://depo5k.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://depo10k.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://s-mania.radengercep.pringsewukab.go.id/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/s-thai/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/888s-pulsa/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/bandartoto/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/data-macau/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/depo10k/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/depo5k/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/dewatoto/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/idnslot/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/joker123/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/klik88/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/ladangtoto/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/mahjong-ways/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/mania/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/pg-soft/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/qris/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/s-zeus/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/s777/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/sgopay/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/sovo/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/spaceman/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/starlight-princess/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/sugarrush/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/sv388/ https://radengercep.pringsewukab.go.id/sgaransi/ https://berita.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ https://berita.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/pg-soft/ https://berita.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/ladang-toto/ https://berita.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/slt777/ https://berita.angkolasangkunur.tapselkab.go.id/s-thai/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/.well-known/slot-mania/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/.well-known/slot303/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/.well-known/fun77toto/ https://perpustakaan.umk.ac.id/s-thai/ https://perpustakaan.umk.ac.id/ladang-toto/ https://perpustakaan.umk.ac.id/pg-soft/ https://perpustakaan.umk.ac.id/s-zeus/ https://pelalawankab.go.id/ladangtok/ Situs Resmi Gacor88 Link Slot Joker123 Gaming Ladangtoto Slot X500 PGSLOT Situs Slot Deposit Pulsa https://litmas.ar-raniry.ac.id/application/cache/xgacor/ login k86sport tok99toto login https://siasatjournal.id/fun77toto/ https://siasatjournal.id/toto-dana/ https://siasatjournal.id/toto-ovo/ https://siasatjournal.id/toto-gopay/ https://siasatjournal.id/toto-linkaja/ https://siasatjournal.id/ying77/ https://siasatjournal.id/66kbet/ https://siasatjournal.id/888slot/ https://siasatjournal.id/ole77/ https://siasatjournal.id/gb777/ https://siasatjournal.id/ladangtoto/ https://66kbet.sman2-padang.sch.id/ http://103.101.52.68:8005/spulsa/ http://103.101.52.68:8005/ladangtok/ http://103.101.52.68:8005/pg-soft/ http://103.101.52.68:8005/thai/ http://103.101.52.68:8005/data-sdy/ http://103.101.52.68:8005/joker123/ http://103.101.52.68:8005/slot777/ http://103.101.52.68:8005/sv388/ http://103.101.52.68:8005/server-kamboja/ http://103.101.52.68:8005/kakek-zeus/ http://103.101.52.68:8005/shoki/ http://103.101.52.68:8005/xmania/ http://103.101.52.68:8005/idnslot/ http://103.101.52.68:8005/dewa-toto/ http://103.101.52.68:8005/depo5k/ http://103.101.52.68:8005/depo-qris/ http://103.101.52.68:8005/slot303/ http://103.101.52.68:8005/slot-bsi/ http://103.101.52.68:8005/mahjong-ways/ http://103.101.52.68:8005/gacor88/ http://103.101.52.68:8005/gb777/ http://103.101.52.68:8005/bandartoto/ http://103.101.52.68:8005/888slot/ http://103.101.52.68:8005/k86toto/ http://103.101.52.68:8005/66k/ http://103.101.52.68:8005/ying77/ http://103.101.52.68:8005/sgopay/ http://103.101.52.68:8005/server-hongkong/ http://103.101.52.68:8005/depo10k/ http://103.101.52.68:8005/data-hk/ http://103.101.52.68:8005/data-macau/ http://103.101.52.68:8005/data-sgp/ http://103.101.52.68:8005/data-taiwan/ http://103.101.52.68:8005/gudangtoto/ http://103.101.52.68:8005/klik88/ http://103.101.52.68:8005/login-mpo/ http://103.101.52.68:8005/olympus/ http://103.101.52.68:8005/server-jepang/ http://103.101.52.68:8005/server-luar/ http://103.101.52.68:8005/server-macau/ http://103.101.52.68:8005/spaceman/ http://103.101.52.68:8005/starlight-princess/ http://103.101.52.68:8005/xgacor/ http://103.101.52.68:8005/ladangfun/ http://103.101.52.68:8005/fun77/ http://103.101.52.68:8005/kaizen88/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/toto-ovo/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/fun77toto/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/ladangtoto/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/depo-gopay/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/depo-dana/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/gacor303/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/champion789/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/spin-thailand/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/spin-mahjong/ https://register.disnak.sumbarprov.go.id/spin-zeus/ https://unhamzah.ac.id/wp-admin/css/fun77toto/ SITUS SLOT SERVER THAILAND GACOR MALAM INI https://37.114.37.60/ https://fun77-toto.gtera.id/ https://link-fun77toto.threeways.id/ https://bandar-fun77toto.diansigmaglobal.id/ https://ptbm.co.id/k86toto/ https://ptbm.co.id/klik88/ https://ptbm.co.id/server-dubai/ https://sisfo.diskominfo.pa-malangkota.go.id/ https://ftp.fhunwiku.ac.id/ https://klik88slot.newnaac.fergusson.edu/ fun77toto ladangtoto https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/ladangfun77/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/kakekpetir/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/pgfun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/mahjongfun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/gacor88/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/data-hk/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/dewatoto/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/maniafun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/hokifun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/slot303/ https://103.181.182.174/ https://slot-x1000.targetkasusnews.co.id/ https://slot-pasti-maxwin.targetkasusnews.co.id/ https://slot-togel.targetkasusnews.co.id/ https://situs-baccarat.targetkasusnews.co.id/ https://akun-slot-vip.targetkasusnews.co.id/ https://slot-4d.targetkasusnews.co.id/ https://slot-habanero.targetkasusnews.co.id/ https://slot-demo-pgsoft.targetkasusnews.co.id/ https://slot-mania.targetkasusnews.co.id/ https://situs-togel-5000.targetkasusnews.co.id/ https://slot-dana.targetkasusnews.co.id/ https://slot-bca.targetkasusnews.co.id/ https://slot-bni.targetkasusnews.co.id/ https://slot-seabank.targetkasusnews.co.id/ https://sicbo-online.targetkasusnews.co.id/ https://solusitunasdaya.co.id/server-dubai/ https://solusitunasdaya.co.id/k86toto/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/maxwinfun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/mpofun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/qrisfun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/thailandfun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/66kbet/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/ying77/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/champion789/ https://www.forex.ntu.edu.tw/66kbet/ https://www.forex.ntu.edu.tw/axiebet/ https://www.forex.ntu.edu.tw/bnb69/ https://www.forex.ntu.edu.tw/fun77/ https://www.forex.ntu.edu.tw/gb777/ https://www.forex.ntu.edu.tw/k86sport/ https://www.forex.ntu.edu.tw/klik88/ https://www.forex.ntu.edu.tw/klik88slot/ https://www.forex.ntu.edu.tw/ladangtok/ https://www.forex.ntu.edu.tw/tok99/ https://pta-bali.go.id/img/baccarat-online/ https://pta-bali.go.id/img/data-hk/ https://pta-bali.go.id/img/data-macau/ https://pta-bali.go.id/img/data-sdy/ https://pta-bali.go.id/img/data-sgp/ https://pta-bali.go.id/img/ladangtoto/ https://pta-bali.go.id/img/s-bca/ https://pta-bali.go.id/img/s-dana/ https://pta-bali.go.id/img/s-gopay/ https://pta-bali.go.id/img/s-habanero/ https://pta-bali.go.id/img/s-hoki/ https://pta-bali.go.id/img/s-jago/ https://pta-bali.go.id/img/s-thailand/ https://pta-bali.go.id/img/s-zeus/ https://pta-bali.go.id/img/slot777/ https://pta-bali.go.id/img/sv388/ https://pta-bali.go.id/img/togel-dana/ http://nkquoc.ntt.edu.vn/ https://halosisfo.polkam.go.id/ladangtoto/ https://halosisfo.polkam.go.id/slot-zeus/ https://halosisfo.polkam.go.id/pg-soft/ https://halosisfo.polkam.go.id/joker123/ https://halosisfo.polkam.go.id/depo10k/ https://halosisfo.polkam.go.id/depo5k/ https://halosisfo.polkam.go.id/sv388/ https://halosisfo.polkam.go.id/66kbet/ https://halosisfo.polkam.go.id/thailand/ https://halosisfo.polkam.go.id/sgthai/ https://kgaswe.ac.bw/adm-pulsa/ https://kgaswe.ac.bw/s-macau/ https://kgaswe.ac.bw/s-maxwin/ https://kgaswe.ac.bw/s-mahjong/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/champion789/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/gb777/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/dewaslot/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/wajikslot/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/rumah258/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/gacor669/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/gudangtoto/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/888slot/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/slot777/ https://bpbd.smartcity.kotaprabumulih.go.id/uploads/fun77toto/ https://pta-bali.go.id/img/s-dragon-tiger/ https://pta-bali.go.id/img/s-qris/ https://pta-bali.go.id/img/s-x1000/ https://pta-bali.go.id/img/maxwin/ https://pta-bali.go.id/img/s-mahjong/ https://pta-bali.go.id/img/s-dubai/ https://pta-bali.go.id/img/mania-jp/ https://pta-bali.go.id/img/s-spaceman/ https://bspjimedan.kemenperin.go.id/sdt/storage/app/fun77toto/ https://szeus.bintangara.tabalongkab.go.id/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/ovofun/ https://kecmukok.sanggau.go.id/uploads/gopayfun/ https://pta-bali.go.id/img/s-777/ https://pta-bali.go.id/img/depo-sakuku/ https://pta-bali.go.id/img/s-pulsa/ https://pta-bali.go.id/img/s-gacor/ https://pta-bali.go.id/img/s-toto/ https://pta-bali.go.id/img/s-demo/ https://pta-bali.go.id/img/s-jackpot/ https://pta-bali.go.id/img/s-cheat/ https://pta-bali.go.id/img/s-olympus/ https://ptbm.co.id/togel-hongkong/ https://ptbm.co.id/koi-gate/ https://ptbm.co.id/pola-gacor/ https://ptbm.co.id/sicbo-online/ https://ptbm.co.id/s-wd/ https://ptbm.co.id/s-toto/ https://sdnbeneryk.sch.id/s-88/ https://pta-bali.go.id/img/s-macau/ https://pta-bali.go.id/img/s-x500/ https://pta-bali.go.id/img/angka-jitu/ https://sdnbeneryk.sch.id/s-5k/ የተጠው’ዉዕ ጾም | ጾም


የተጠው’ዉዕ ጾም

3674

      የተጠው'ዉዕ ጾም ትርጓሜ

የተጠው’ዉዕ ጾም

ግዴታ ያልሆነና አንድ ሰው ለአላህ ብሎ የሚጾመው ጾም ነው፡፡

      የተጠው’ዉዕ ጾም ትልቅ ትሩፋትና የተትረፈረፈ አጅር አለው፡፡ ከአቡ ሁረይራ (ረዐ) በተላለፈው ሐዲስ አልቁድሲ ውስጥ የአላህ መልእክተኛﷺ እንዲህ ብለዋል ፡- ‹‹የኣደም ልጅ (መልካም) ሥራ ሁሉ (ምንዳው) እጥፍ ይደረጋል፤አንድ ሐሰና (መልካም ሥራ ምንዳው) ከአስር እጥፍ እስከ ሰባት መቶ እጥፍ ነው፡፡ አላህ ‹ከጾም በስተቀር፣እሱ ለኔ ነውና እኔ ነኝ ምንዳውን የምሰጠው፤›› [በቡኻሪና በሙስሊም የተዘገበ] ብሏል፡፡

      መጾም ሱና የሚሆንባቸው ቀናት

      1 - ከሸዋል ወር ስድስት ቀን

      ነቢዩﷺ ‹‹ረመዷንን የጾመና ከሸዋል ስድስት ቀናትን ያስከተለው ሰው፣ዕድሜ ልክ የመጾም ያህል ነው፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

      2 - ከዙልሕጅጃ ወር የመጀመሪያዎቹ ዘጠኝ ቀናት

      ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ከነኚህ ቀናት - ከአስርቱ የዙልሕጃ ቀናት - ይበልጥ መልካም ሥራ አላህ ዘንድ የሚወደድበት ምንም ቀን የለም፡፡›› ሲሉ የአላህ መልእክተኛ ሆይ! በአላህ መንገድ መታገልም (ጅሃድ) ቢሆን? ተብለው ተጠየቁና ‹‹በአላህ መንገድ መታገልም (ጅሃድ) ቢሆን፣ራሱንና ገንዘቡንም ጭምር (ለጅሃድ) ይዞ ወጥቶ (ሕይወቱንና ገንዘቡንም ሰውቶ) አንዱንም ይዞ ያልተመለሰ ሰው ብቻ ሲቀር፡፡›› [በቡኻሪ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

      በመሆኑም በነዚህ አስር ቀናት ውስጥ አላህን በመዘከር፣ተህሊል (ላእላሀ እልላሏህ ማለትን) በማብዛት፣ቁርኣንን በመቅራት፣ሶደቃ በመለገስና የዒዱ ቀን ሲቀር ሁሉንም ቀናት በመጾም ለዕባዳ ልዩና ከፍተኛ ጥረት ማድረግ ሱንና ነው፡፡ ከዘጠኙ ውስጥ በጣም የጠበቀ ሱንና፣በሐጅ ሥርዓተ ጸሎት ላይ ላልሆነ ሰው የዙልሕጃ ዘጠነኛው ቀን ማለትም የዐረፋ ቀን ጾም ነው፡፡

      ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹የዐረፋ ቀን ጾም ከበፊቱ ያለውን ዓመትና ከኋላው የሚመጣውን ዓመት (ኃጢአት) ማበሻ እንዲያደርገው አላህ ዘንድ ታሳቢ አደርጋለሁ፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

      3 - የዓሹራእ ጾም

ዓሹራእ

የአላህ ወር የሙሐር’ረም አስረኛው ቀን ነው፡፡

      ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹የዓሹራእ ቀን ጾምን ከርሱ በፊት ያለውን ዓመት (ኃጢአት) የሚያብስ ታሳቢ ያደርገው ዘንድ አላህን እለምናለሁ፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

      የዓሹራን ጾም መነሻ በተመለከተ ከዐብደላህ ብን ዐባስ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት ፡- ‹‹ነቢዩ ﷺ ወደ መዲና ሲመጡ አይሁድ የዓሹራን ቀን ሲጾሙ አዩና ምን እንደሆነ ጠየቁ፤ይህ በጎ ቀን ነው፣ይህ አላህ የእስራኤል ልጆችን ከጠላታቸው ያዳነበት ቀን በመሆኑ ሙሳ የጾመበት ቀን ነው አሏቸው፡፡ (ነቢዩ ﷺ) ከናንተ ይበልጥ ለሙሳ የተገባሁ እኔ ነኝ ብለው ቀኑን ጾሙና እንዲጾምም አዘዙ፡፡›› [በቡኻሪ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

      በተጨማሪም ከዓሹራእ በፊት ያለውን ዘጠነኛውን ቀን (ታሱዓ) መጾምም የተወደደ ነው፡፡ ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹እስከ መጪው (ዓመት) ድረስ ከኖርኩ ዘጠነኛውን እጾማለሁ፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ማለታቸው በሙስሊም ተዘግቧል፡፡

      4 - ከየወሩ13ኛው፣14ኛውና 15ኛው ቀን

አያም አልቢድ (ነጫጭ ቀናት)

ይህ የጨረቃ ወር አስራ ሦስተኛ፣አስራ አራተኛና አስራ አምስተኛ ቀናት ሲሆን ብርሃናማ ተብለው የተሰየሙት ሌሊቶቻቸው በጨረቃ ብርሃን ምክንያት ነጫጭ በመሆናቸው ነው፡፡

    ዐብዱል መሊክ ብን አልምንሃል አባታቸውን በመጥቀስ ባስተላለፉት መሰረት ከነቢዩ ﷺ ጋር የነበሩ ሲሆን ነቢዩ ﷺ ነጫጭ ቀናትን እንድንጾም አዘውን ‹‹ዕድሜ ልክ እንደ መጾም ነው፡፡› [በእብን ሕባን የተዘገበ] ይሉ ነበር ብለዋል፡

    5 - በየሳምንቱ ሰኞና ሐሙስ መጾም

    ከአቡ ሁረይራ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ሥራዎች (አላህ ዘንድ) ሰኞና ሐሙስ ቀን ይቀርባሉ፤ ስለዚህም ጾመኛ ሆኜ ሥራዬ እንዲቀርብ እወዳለሁ፡፡›› [በትርምዚ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

    6 - አንዱን ቀን እየጾሙ ሌላውን ቀን ማፍጠር

    ለተጠው’ዉዕ ጾም በላጩ የዳዉድ U ጾም ነው፤አንድ ቀን ጾመው አንድ ቀን ይፈስኩ ነበር፡፡ ከዐብደላህ ብን ዐምር (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛ ﷺ ፡- ‹‹አላህ ዘንድ ይበልጥ የተወደደ ጾም የዳዉድ ጾም ነው፤አንድ ቀን ጾሞ አንድ ቀን ያፈጥር ነበር፡፡›› [በነሳኢ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

    7 - የሙሐር’ረም ወር ጾም

    ከአቡ ሁረይራ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛ ﷺ ፡- ‹‹ከረመዷን በኋላ በላጩ ጾም፣የአላህ ወር ሙሐረም ነው፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

    8 - የሸዕባን ወር ጾም

    ነቢዩ ﷺ በሌላው ወር የማይጾሙትን በረመዷን ውስጥ ይጾሙ ነበር፡፡ ኡሳማ ብን ዘይድ (ረዐ) ባስተላለፉት መሰረት ፡- ‹‹የአላህ መልእክተኛ ሆይ! ከሸዕባን የሚጾሙትን ያህል ከወራት ውስጥ በአንዱም ወር ሲጾሙ አላየሁዎትም ስላቸው፣ያ በረጀብና በረመዷን መካከል ሰዎች ችላ የሚሉት ወር ነው፤እርሱ ሥራዎች ለዓለማት ጌታ የሚቀርቡበት ወር ነውና እኔ ጾመኛ ሆኜ ሥራዎቼ እንዲቀርቡ እወዳለሁ፡፡›› [በነሳኢ የተዘገበ] አሉ ብለዋል፡፡

    ‹‹ሸዕባን ከተጋመሰ እስከ ረመዷን ድረስ አትጹሙ፡፡›› [በእብን ኹዘይማህ የተዘገበ] በሚለው ሐዲስ የተላለፈው እገዳ፣ወይ ሁለተኛውን አጋማሽ የሚመለከት ነው፣ወይ ደግሞ የሸዕባንን ጾም ከረመዷን ጾም ጋር አለማገናኘትን ሚመለከት ነው፡፡ ከመጀመሪያው የጾመና፣ሁለተኛውን አጋማሽ ለይቶ ያል ጾመና ከረመዷን ጋር ያላገናኘው ሰው ግን ቢጾም ችግር ለውም፡፡

    መጾሙ ሐራም የሆነና መጾሙ የተጠላ

    አንደኛ - መጾሙ ሐራም የሆነ

    1 - ሁለቱን የዒድ ቀኖች መጾም ሐራም ነው፡፡ ከአቡ ሁረይራ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛﷺ ሁለት ቀኖች እንዳይጾሙ ከልክለዋል፡- የአድሓ ቀንና የፍጥር ቀን፡፡ [በሙስሊም የተዘገበ]

    2 - አይ’ያም አት’ተሸሪቅን ማለትም ከዒድ አልአድሓ ቀጥሎ ያሉ ሦስቱን ቀናት መጾምም ሐራም ነው፡፡ የአላህ መልእክተኛﷺ ‹‹አይ’ያም አት’ተሸሪቅ የመብላትና የመጠጣት ቀናት ናቸው፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋልና፡፡

    ሙተመት’ትዕ ወይም ቃሪን የሆነና የሚሰዋ እርድ (ሀድይ) ማቅረብ ላልቻለ ሐጅ አድራጊ ግን መጾም ይፈቀዳል፡፡ አላህ አንዲህ ብሏልና ፡- ‹‹ያላገኘም ሰው ሶስትን ቀኖች በሐጅ ወራት፤ሰባትንም በተመለሳችሁ ጊዜ መጾም አለበት፤›› [አል-በቀራህ፡196]

    3 - በጥርጣሬ ቀን (የውም አሽ’ሸክ) መጾምም ሐራም ነው፡፡ ይህ በሃያ ዘጠነኛው ቀን ማታ አዲስ ጨረቃ በደመና ወይም አቧራ ምክንያት ሳትታይ ከቀረች የሸዕባንን ሰላሳኛ ቀን መጾም ማለት ነው፡፡ ዐምማር (ረዐ) ‹‹በጥርጣሬ ቀን (የውም አሽ’ሸክ) የጾመ ሰው፣የአበል ቃሲምን (ነቢዩንﷺ ) ቃል ጥሷል፡፡›› [ትርምዚ ዘግበውት ሐሰኑን ሶሒሕ ብለውታል] ብለዋልና፡፡

    ሁለተኛ - መጾሙ የሚጠላ

    1 - የረጀብን ወር ለብቻው ለይቶ መጾም፣ከዘመነ ጃህሊያ የመለያ ምልክት አንዱ የረጀብን ወር ማክበር በመሆኑና መጾሙ መፈክራቸውን ሕያው ማድረግ በመሆኑ መጾሙ የተጠላ ነው፡፡

    2 - የጁሙዓን ቀን ለይቶ መጾምም እገዳ ስላለበት የተጠላ ነው፡፡ ከአቡ ሁረይራ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛ ﷺ ፡- ‹‹ከበፊቱ የሚጾም ወይም ከኋላው የሚጾም ካልሆነ በስተቀር አንዳችሁ የጁሙዓን ቀን አይጹም፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡ የጾም ልማዱ ከጁሙዓ ጋር ተገጣጥሞ ከሆነ ግን ምንም ለበትም፡፡

    3 - ጾምን ከጾም ማገናኘት (ውሳል) የተጠላ ነው፡፡ ውሳል ጾምን በመሀል ሳያፈጥሩ ከሚቀጥለው ቀን ጾም ጋር ማገናኘት ሲሆን ነቢዩ ﷺ ከልክለዋል፡፡ ዐብደላህ ብን ዑመር (ረዐ) ባስተላለፉት መሰረት የአላህ መልእክተኛ ﷺ ውሳልን ከለከሉና እርስዎ ያገናኛሉና አሏቸው፡፡ ‹‹እኔ እንደ እናንተ አይደለሁም እኔ የሚያበላኝና የሚያጠጣኝ አለኝና፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] አሉ ብለዋል፡፡

    መመሪያዎች

    1 - አንድ ሙስሊም በዕባዳው በአላህ ሸሪዓ መመራት ይኖርበታል፡፡ በመሆኑም ሸሪዓው እንዳይጾም የከለከለውን አይጾምም፡፡ ነቢዩ ﷺ ለይተው ያልመደቡትን እንደ ረጀብ ሃያ ሰባትና ሸዕባን አስራ አምስት ያሉ ቀኖችን በራሱ ፈጥሮ አይጾምም፡፡ ነቢዩﷺ ‹‹በዚህ ጉዳያችን (ዲናችን) ላይ ከርሱ ያልሆነውን አዲስ ፈጠራ ያስገባ ሰው ፈጽሞ ተቀባይነት የለውም፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋልና፡፡

    2 - አንድ ሙስሊም የካፍሮችን የሥርዓተ እምነት መገለጫዎችን ከማክበር መራቅ ሲኖርበት፣በአምልኮት፣ በጾምና በመሳሰሉት እነሱ የሚያከብሩትን ሥርዓተ ጸሎት ማክበር የለበትም፡፡

    ጾም በሕክምና ሳይንስ ዓይን
    ጾም ለቆዳ በሽታዎች ሕክምና ጠቃሚ ሲሆን፣ለዚህ መንስኤው ደም ውስጥ ያለውን የውሃ መጠን የሚቀንስ በመሆኑና ይህም በተራው በቆዳ ውስጥ ያለውን ውሃ በመቀነስ ቆዳ ማይክሮቦችንና በጀርም የሚተላለፉ በሽታዎችን እንዲቃወምና እንዲከላከል ተጨማሪ አቅም ስለሚፈጥርለት ነው፡፡